فرانشیز بیمه یکی از مهم‌ترین مفاهیم در صنعت بیمه است که بر قیمت بیمه‌نامه، میزان تعهد شرکت بیمه و حتی شیوه پرداخت خسارت تأثیر مستقیم می‌گذارد. به زبان ساده، فرانشیز بیمه به سهمی از خسارت گفته می‌شود که بیمه‌گذار موظف است در زمان وقوع حادثه، خود پرداخت کند. این مفهوم در تمام رشته‌های بیمه‌ای از شخص ثالث گرفته تا بیمه بدنه، آتش‌سوزی و درمان تکمیلی حضور دارد.
در این مقاله جامع از بیمه باپ، ضمن بررسی دقیق تعریف فرانشیز بیمه، به محاسبه، انواع، مزایا و معایب، و نکات انتخاب بهترین فرانشیز برای بیمه‌نامه‌های مختلف خواهیم پرداخت.
تعریف کامل فرانشیز بیمه
فرانشیز (Deductible) در واقع همان مبلغ یا درصدی است که در زمان بروز خسارت، برعهده بیمه‌گذار باقی می‌ماند. به بیان دیگر، شرکت بیمه تعهد دارد فقط بخشی از خسارت را تا سقف تعیین‌شده جبران کند و مابقی به عهده بیمه‌گذار است.
چرا وجود فرانشیز ضروری است؟
مدیریت ریسک: با تعیین فرانشیز، خسارت‌های کوچک و ادعاهای تکراری کاهش می‌یابد و منابع شرکت بیمه صرف حوادث جدی‌تر می‌شود.
کاهش حق بیمه: هرچه میزان فرانشیز بالاتر باشد، تعهد مالی بیمه‌گر کمتر است و در نتیجه مبلغ حق بیمه سالانه یا ماهانه کاهش می‌یابد.
ایجاد مسئولیت مالی: پرداخت بخشی از خسارت توسط بیمه‌گذار او را به مراقبت و پیشگیری بیشتر از دارایی یا سلامت خود تشویق می‌کند و رفتارهای پرخطر را کاهش می‌دهد.
تاریخچه فرانشیز بیمه
مفهوم فرانشیز بیمه (Deductible) از قرن نوزدهم میلادی در کشورهای اروپایی و آمریکا شکل گرفت. ابتدا شرکت‌های بیمه متوجه شدند پرداخت خسارت‌های کوچک و مکرر، منابع مالی آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد. برای کاهش ادعاهای جزئی و مدیریت ریسک، ایده تخصیص بخشی از خسارت به بیمه‌گذار مطرح شد. فرانشیز ابتدا در بیمه‌های آتش‌سوزی و دریایی به کار گرفته شد و به تدریج به بیمه خودرو، درمان و سایر رشته‌ها گسترش یافت.
فرانشیز بیمه در ایران به طور رسمی از دهه ۱۳۵۰ وارد صنعت بیمه کشور شد، همزمان با افزایش تنوع محصولات بیمه‌ای و رشد شرکت‌های خصوصی و دولتی. هدف اصلی شرکت‌های بیمه ایران نیز همانند تجربه جهانی، کاهش پرداخت خسارت‌های جزئی، مدیریت ریسک و ایجاد انگیزه برای مراقبت بیشتر از دارایی‌ها و سلامت بیمه‌گذاران بود. امروزه در ایران، فرانشیز در بیمه بدنه، درمان تکمیلی، آتش‌سوزی و حتی برخی بیمه‌های عمر به‌کار گرفته می‌شود و جزو شروط اصلی قراردادها محسوب می‌شود.
جدول مقایسه‌ای تاریخچه فرانشیز بیمه در جهان و ایران
سال/دوره | جهان | ایران |
قرن ۱۹ میلادی | ظهور مفهوم فرانشیز در کشورهای اروپایی و آمریکا، ابتدا در بیمه‌های آتش‌سوزی و دریایی برای کاهش ادعاهای جزئی | - |
اواخر قرن ۱۹ – اوایل قرن ۲۰ | گسترش فرانشیز به بیمه خودرو و بیمه درمان در کشورهای توسعه‌یافته | - |
دهه ۱۳۵۰ شمسی | - | ورود رسمی فرانشیز به بیمه‌های ایران با هدف مدیریت ریسک و کاهش خسارت‌های جزئی، همزمان با رشد شرکت‌های خصوصی و دولتی |
دهه‌های ۱۳۶۰–۱۳۷۰ | استانداردسازی و استفاده گسترده در انواع بیمه‌ها | توسعه کاربرد فرانشیز در بیمه بدنه، درمان تکمیلی و آتش‌سوزی |
دهه ۱۳۹۰ تا کنون | انواع فرانشیز درصدی و ثابت در بیمه‌های مدرن، توجه به مدیریت هزینه و رفتار بیمه‌گذار | فرانشیز به یکی از شروط اصلی قراردادهای بیمه تبدیل شده و ابزار مقایسه و انتخاب بیمه‌نامه در وب‌سایت‌ها و سامانه‌های آنلاین مانند بیمه باپ است |
نحوه محاسبه فرانشیز بیمه
فرانشیز به دو روش اصلی محاسبه می‌شود:
فرض کنید بیمه آتش‌سوزی خانه شما سقف تعهد ۵۰۰ میلیون تومان دارد و فرانشیز ۵٪ تعیین شده است. اگر خسارت ناشی از آتش‌سوزی ۱۰۰ میلیون تومان باشد، شما موظفید ۵ میلیون تومان پرداخت کنید و شرکت بیمه ۹۵ میلیون باقی‌مانده را پوشش می‌دهد.
این روش محاسبه باعث می‌شود بیمه‌گذار و شرکت بیمه هر دو در مدیریت هزینه‌ها و ریسک‌ها نقش فعال داشته باشند و از پرداخت خسارات جزئی مکرر جلوگیری شود.
انواع فرانشیز در بیمه‌های مختلف
فرانشیز در هر رشته بیمه‌ای شرایط خاص خود را دارد:
1.فرانشیز بیمه شخص ثالث
در بیمه شخص ثالث معمولاً فرانشیز وجود ندارد؛ اما در برخی خسارات فرعی مثل حوادث خاص ممکن است سهمی از خسارت برعهده بیمه‌گذار باشد.
یکی از رایج‌ترین انواع فرانشیز است. در تصادفات جزیی، بیمه‌گذار باید درصدی از خسارت (معمولاً ۱۰٪) را پرداخت کند.
در بیمه‌های درمان، فرانشیز معمولاً درصدی از هزینه‌های پزشکی است که توسط بیمه‌گذار پرداخت می‌شود (برای مثال ۱۰٪ از هزینه دارو یا بستری).
اغلب بیمه‌های آتش‌سوزی برای حوادثی مانند زلزله فرانشیز دارند؛ به عنوان نمونه ۲٪ ارزش مورد بیمه.
مزایا و معایب انتخاب فرانشیز بالا یا پایین
نوع انتخاب | مزایا | معایب |
فرانشیز پایین | پرداخت کمتر در هنگام خسارت | حق بیمه بالاتر |
فرانشیز بالا | کاهش قابل توجه حق بیمه | پرداخت بیشتر هنگام خسارت |
عوامل موثر بر تعیین میزان فرانشیز
نوع و ارزش دارایی یا خودرو: هرچه ارزش دارایی یا خودرو بالاتر باشد، احتمال افزایش فرانشیز برای کاهش ریسک و مدیریت هزینه‌های بیمه بیشتر است.
سابقه خسارت بیمه‌گذار: اگر فرد سابقه خسارت بالایی داشته باشد، شرکت بیمه فرانشیز بیشتری اعمال می‌کند تا ریسک تکرار خسارت کاهش یابد.
سیاست‌های شرکت بیمه: هر شرکت بیمه بسته به استراتژی مالی و مدیریت ریسک خود، حداقل یا حداکثر فرانشیزهای متفاوتی برای انواع بیمه‌ها تعیین می‌کند.
پوشش‌های تکمیلی خریداری شده: اضافه کردن پوشش‌های اختیاری مانند بیمه سرقت یا زلزله می‌تواند باعث افزایش فرانشیز یا تغییر نحوه محاسبه آن شود.
معیارهای کلیدی برای انتخاب بهترین فرانشیز بیمه
پیش از خرید هر بیمه‌نامه، توجه به این نکات ضروری است:
تجربه شرکت‌های برتر بیمه در زمینه فرانشیز
نام شرکت | مزیت اصلی | انعطاف در فرانشیز |
بیمه ایران | سابقه طولانی و شبکه گسترده | امکان انتخاب فرانشیز دلخواه در بیمه بدنه |
بیمه آسیا | خدمات سریع خسارت | طرح‌های ویژه فرانشیز درصدی |
بیمه سامان | تخصص در درمان تکمیلی | فرانشیز کم برای خدمات بستری |
بیمه دانا | قیمت رقابتی | طرح‌های بدون فرانشیز برای مشتریان وفادار |
توصیه‌های کاربردی برای خریداران
شناخت دقیق فرانشیز بیمه به شما این امکان را می‌دهد که پیش از عقد قرارداد، تعادل هوشمندانه‌ای میان مبلغ حق بیمه و سطح تعهدات شرکت بیمه برقرار کنید. چه به‌عنوان یک فرد عادی و چه به‌عنوان صاحب کسب‌وکار، اگر بدانید فرانشیز چگونه محاسبه می‌شود و چه تأثیری بر قیمت بیمه دارد، می‌توانید با اطمینان کامل طرحی انتخاب کنید که نه‌تنها هزینه‌های شما را کاهش دهد، بلکه در زمان بروز حادثه نیز پشتیبانی کافی داشته باشید.
برای بررسی دقیق فرانشیز انواع بیمه و دریافت بهترین پیشنهاد متناسب با شرایط خود، همین حالا وارد Bimehbap.com شوید. در این وب‌سایت می‌توانید نرخ بیمه‌های مختلف را با توجه به میزان فرانشیز مقایسه کنید، به راهنمایی‌های کارشناسان ارشد دسترسی داشته باشید و تنها با چند کلیک، بیمه‌نامه موردنظر خود را به‌صورت آنلاین خریداری نمایید.
با بیمه باپ، انتخاب بیمه‌نامه‌ای شفاف و اقتصادی، تجربه‌ای سریع و بدون ابهام خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید
هر کجای ایران هستی آنلاین سفارشتو بده
شروع فرآیند خرید
